Kim jest żona syryjskiego dyktatora? Była nazywana „Różą Pustyni”. Jej wizerunek runął z hukiem w trakcie wojny

Asma al-Asad przyszła na świat w 1975 roku w Londynie w rodzinie syryjskich imigrantów. Po studiach w King’s College, gdzie uzyskała tytuł licencjata informatyki, dołączyła do Deutsche Bank. Później przeszła do banku inwestycyjnego J.P. Morgan, dla którego przez trzy lata pracowała w Londynie, Paryżu i Nowym Jorku jako ekspert ds. fuzji i przejęć.

Baszara al-Asada poznała w latach 1971-2000 w jednym z londyńskich szpitali, gdzie pracował jako okulista. Para stanęła na ślubnym kobiercu w 2000 roku. Wówczas Baszar al-Asad był już prezydentem Syrii, obejmując to stanowisko po śmierci swojego ojca, Hafiza al-Asada oraz brata, który zginął w wypadku samochodowym. Asma została pierwszą damą i szybko podbiła serca zachodnich mediów.

Po ślubie przez pierwsze trzy miesiące Asma objeżdżała kraj, poznając jego kulturę, tradycje i problemy. Popierała postępowe zmiany i sama również wprowadzała je w swoje życie – wraz z mężem zamieszkali w mieszkaniu w Damaszku zamiast w pałacu. Swoje dzieci posyłali do szkoły Montessori, sami wozili je po mieście i stołowali się w restauracjach. Sama Asma była prezentowana w przestrzeni publicznej jako przeciwieństwo typowej, arabskiej małżonki.

Nazywano ją „Różą Pustyni” i zapowiadano, że jako liberalna i niezależna kobieta z Zachodu ze swoim nowoczesnym wyglądem, wdziękiem, edukacją i wyczuciem stylu pomoże przekształcić Syrię w demokratyczny kraj wolny od wojownicznych zachowań. W 2011 roku Asma zapozowała nawet dla magazynu „Vogue”.

Asma al-Asad aktywnie angażowała się w działalność charytatywną i społeczną, wspierając syryjskie kobiety i dzieci. Swoją działalnością w zakresie walki o prawa kobiet i rozwój edukacji wspierała wizerunek swojego męża jako reformatora. To właśnie dzięki niej Baszar zyskał przydomek „dyktatora z ludzką twarzą”. Żona towarzyszyła mu w zagranicznych podróżach, udzielała wywiadów i pojawiała się w telewizji. W 2008 roku skrytykowała Izrael na antenie CNN za bombardowania w Strefie Gazy. „Jak coś takiego może w ogóle się dziać w XXI wieku?” – pytała.

Nadzieje na zmiany i ogromną w nich rolę Asmy umarły wraz z wybuchem zamieszek w Syrii, które w 2001 roku przerodziły się w wojnę domową. Konflikt doprowadził do śmierci prawie 600 tysięcy obywateli oraz ucieczki za granicę 6 mln kolejnych. Pierwsza dama milczała, gdy na rozkaz jej męża wojsko syryjskie zbombardowało miasta i zabijało cywili. Baszar al-Asad odpowiadał za tortury i śmierć dziesiątek tysięcy rebeliantów, użycie broni chemicznej przeciwko własnemu narodowi, celowe ostrzały szpitali, meczetów czy piekarni. Z dnia na dzień Asma, która wcześniej miała bardzo dobry kontakt z mediami, stała się nieuchwytna.

Wraz z rozwojem wojny domowej w Syrii, Asma coraz silniej popierała reżim swojego męża. Zamieszczała w mediach społecznościowych zdjęcia ze spotkań z żołnierzami i ich rodzinami. Udzielała wywiadów nie mediom zachodnim, ale rosyjskiej telewizji, twierdząc pewnego razu, że zaoferowano jej azyl za granicą, ale stanowczo go odrzuciła.
Dostała też nowy przydomek – „Pierwsza dama piekła”

Dziesięć miesięcy po rozpoczęciu konfliktu Asma pojawiła się u boku męża na wiecu w Damaszku w „milczącym pokazie poparcia”. Dwa miesiące później syryjska opozycja dotarła do e-maili Assadów. Ujawniono, że podczas gdy kraj płonął, Asma potajemnie kupowała najwyższej klasy obrazy, meble, biżuterię i buty za pośrednictwem pośredników w Paryżu i Londynie. W ostatnią niedzielę dom Asada został splądrowany przez syryjskich obywateli. Na zdjęciach i nagraniach moża było zobaczyć luksus, jakim otaczali się małżonkowie.

W 2012 roku Unia Europejska nałożyła na nią zakaz podróżowania i zamrożenie aktywów. W 2020 roku Stany Zjednoczone nałożyły na nią sankcję za gromadzenie „nielegalnych zysków kosztem narodu syryjskiego” i wykorzystywanie swoich „tak zwanych organizacji charytatywnych” do „konsolidacji władzy gospodarczej i politycznej”. Zgodnie z sankcjami Asma miała zakaz robienia zakupów w zachodnich sklepach, wśród których znalazły się uwielbiane przez nią sklepy z sukienkami Chanel czy słynnymi butami Christiana Louboutina. Prócz tego Asma miała wydawać dziesiątki tysięcy funtów w m.in londyńskim Harrodsie na biżuterię i ekskluzywne meble.

Po obaleniu reżimu Baszara al-Asada, Asma wraz z trójką dzieci w pośpiechu opuściła kraj. Jak informuje „The Telegraph”, obecnie cała czwórka przebywa obecnie w Rosji. Serwis dodaje też, że rodzine nie będzie mieć problemów z pieniędzmi na wygnaniu – ich majątek ma być wart 2 mld dolarów. Choć Asma wciąż ma brytyjski paszport i teoretycznie mogłaby wrócić z dziećmi do Londynu, może jej grozić aresztowanie. W 2021 roku policja metropolitalna wszczęła wstępne dochodzenie przeciwko niej w sprawie oskarżeń o podżeganie i pomocnictwo w zbrodniach wojennych popełnionych przez siły reżimu podczas wojny domowej w Syrii.

Asma wraz z dziećmi najprawdopodobniej ułoży sobie życie w Rosji, gdzie została przyjęta z otwartymi ramionami. Daily Mail pisze, że syryjski dyktator razem z bliskimi kupił łącznie co najmniej 20 moskiewskich apartamentów, wartych ponad 30 milionów funtów. Rodzina ma silne osobiste powiązania z rosyjską stolicą, ponieważ najstarszy syn Baszara, Hefaz, jest doktorantem na Uniwersytecie Moskiewskim. Rosyjskie media donoszą, że młody mężczyzna zajmuje się fizyką i matematyką.