Nietrzymanie moczu jest dolegliwością, na której wystąpienie wpływ może mieć wiele czynników – od uszkodzeń mechanicznych w obrębie narządów rodnych, poprzez choroby przewlekłe, aż po przebycie wielu ciąż i porodów. Na zwiększenie ryzyka inkontynencji wpływają także nieprawidłowe nawyki toaletowe, nieświadome osłabienie mięśni dna miednicy (na przykład poprzez wykonywanie forsownych ćwiczeń) czy inne okoliczności, które – na szczęście – można kontrolować i modyfikować w taki sposób, by zapobiec nietrzymaniu moczu w przyszłości.

Co pomaga na nietrzymanie moczu? Kwestia diety w zapobieganiu inkontynencji

Jednym z czynników sprzyjających nietrzymaniu moczu jest nadwaga i otyłość. W związku z tym, ważnym elementem profilaktyki podejmowanej u pacjentów z nadmierną masą ciała, będzie dieta redukcyjna. Oczywiście cały proces utraty zbędnych kilogramów powinien być kontrolowany przez lekarza i/lub przez dietetyka (pozostawanie pod opieką specjalisty zwiększa bowiem szansę na uzyskanie pożądanych efektów w zdrowy i bezpieczny dla pacjenta sposób).

Pacjenci z ustabilizowaną masą ciała, którzy chcą zadbać o profilaktykę inkontynencji, powinni stosować się po prostu do najważniejszych zasad zbilansowanej diety. Odpowiednia podaż warzyw i owoców zawierających szereg niezbędnych dla funkcjonowania organizmu witamin i minerałów, a także spożywanie zdrowych tłuszczów, produktów zbożowych i produktów bogatych w błonnik czy białko pozwala na unikanie zaparć (przyczyniających się zdecydowanie do osłabienia mięśni dna miednicy), a także przeciwdziałać wzrostowi masy ciała.

Domowe sposoby na nietrzymanie moczu – rola codziennych nawyków w profilaktyce inkontynencji

Na ogólnie pojęty styl życia składają się nie tylko takie elementy, jak praca, odpoczynek, spotkania towarzyskie i rodzinne czy ulubione sposoby spędzania wolnego czasu. To także małe nawyki – praktykowane na co dzień i wykonywane niemalże automatycznie. Niestety, niektóre nich mogą przyczyniać się do zwiększenia ryzyka wystąpienia nietrzymania moczu. Wśród nich wyróżnia się:

  • wstrzymywanie strumienia moczu w trakcie mikcji i – ogólnie – częste wstrzymywanie oddawania moczu;
  • długie przesiadywanie na toalecie, które prowadzi do obciążenia mięśni dna miednicy;
  • wykonywanie forsownych treningów mięśni brzucha (angażujących tłocznię brzuszną) lub treningów wymagających skakania (chodzi tu przede wszystkim o treningi na trampolinach);
  • kichanie i kaszlenie bez skrętu tułowia (warto kierować kichnięcie w zgięcie łokcia, przy jednoczesnym skrzyżowaniu nóg i skręcie tułowia, dzięki czemu wzrost ciśnienia w jamie brzusznej nie jest tak gwałtowny i intensywny);
  • nieergonomiczne dźwiganie i podnoszenie obiektów, polegające na szarpaniu ich z ziemi i używaniu przede wszystkim siły rąk, zamiast podnoszeniu ich z pozycji zgiętych nóg, ze wsparciem mięśni budujących core;
  • oddawanie moczu „na zapas” – zmuszając się do tej czynności bez odczuwania parcia.

Redukując lub całkowicie wykluczając wymienione powyżej nawyki i czynności z codziennego życia, można skutecznie wspierać mięśnie dna miednicy na co dzień, a tym samym – ograniczać ryzyko wystąpienia nietrzymania moczu. Leczenie tej przypadłości – jeśli wystąpiła już u pacjenta – także powinno uwzględniać modyfikację wymienionych czynników.

Ćwiczenia na nietrzymanie moczu – czy sprawdzą się również w ramach profilaktyki?

Czy to, co pomaga na nietrzymanie moczu, może być elementem zapobiegania inkontynencji? Jak najbardziej – zwłaszcza, jeśli chodzi o ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy lub wspierające ich rozluźnienie (wdrażane oczywiście w zależności od tego, czy wspomniane mięśnie są osłabione lub zbyt mocno spięte). Warto więc, by profilaktyka obejmowała wizytę u fizjoterapeuty uroginekologicznego, który zbada pacjenta fizykalnie, oceniając funkcje mięśni dna miednicy. Podczas takiego badania specjalista jest w stanie stwierdzić, czy mięśnie te są nadmiernie napięte, czy może – wręcz przeciwnie – nie spinają się prawidłowo. Po fachowej konsultacji będzie można dobrać właściwe ćwiczenia profilaktyczne – dostosowane do aktualnego stanu zdrowia pacjenta.

Warto tutaj dodać, że na profilaktykę inkontynencji powinny zwrócić uwagę szczególnie kobiety, które były w ciąży i rodziły – zwłaszcza, jeśli miało to miejsce dwa lub więcej razy i/lub ciąża była mnoga. Procesy te bowiem są znacznym obciążeniem dla mięśni dna miednicy i istotnym czynnikiem ryzyka obniżenia narządów rodnych, co przekłada się w wielu przypadkach na coraz częstsze epizody niekontrolowanego popuszczania moczu. Z tego względu wizytę u fizjoterapeuty uroginekologicznego poleca się pacjentkom planującym ciążę czy spodziewającym się dziecka.

Źródła:

  1. Dr n. med. R. Drabczyk, Nietrzymanie moczu – rodzaje, leczenie i sposoby zapobiegania [w:] Medycyna Praktyczna, 31.03.2022
  2. Dr n. med. A. Rogowski, prof. dr hab. n. med. W. Baranowski, Nietrzymanie moczu u młodych kobiet [w:] Ginekologia po Dyplomie 05/2015
  3. Majkusiak, E. Barcz, Schorzenia dna miednicy. Uzasadnienie dla opracowania rekomendacji klinicznych [w:] Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, tom 2, nr 4
  4. Rechberger, B. Kulik-Rechberger, Zaburzenia czynnościowe dolnych dróg moczowych – postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w praktyce lekarza rodzinnego [w:] Forum Medycyny Rodzinnej 2010, tom 4, nr 6
  5. Rechberger, E. Rechberger, Jak leczyć nietrzymanie moczu? [w:] Lekarz POZ 2/2022
  6. Dr n. o kult. fiz. D. Drabarek, dr n. med. B. Burzyński, Metody i techniki fizjoterapeutyczne aktualnie stosowane w uroginekologii [w:] Medycyna po Dyplomie 12/2022
  7. A. Wójtowicz, L. Płaszewska-Żywko, E. Kołacz, Inkontynencja – cichy problem. Analiza czynników ryzyka [w:] Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne 2013; 3

Artykuł sponsorowany